Trước khi đội Anh bị loại khỏi Euro 2016, BBC đã liên tục đặt ra câu hỏi với HLV Roy Hodgson: ông muốn gì nơi đội bóng của mình? Hỏi, rồi tự trả lời: Hodgson đã cho thấy chính ông không biết mình đang muốn gì. Có thể nói vậy về LĐBĐ Anh (FA) trong lúc này, khi họ loay hoay tìm người thế chỗ Hodgson.
Tranh cãi om sòm... trên mặt báo
Ai đủ sức huấn luyện đội Anh? Đấy là câu hỏi... lạc đề. Bởi rất nhiều người làm được điều ấy, nhưng đa số lại không liên quan đến công cuộc "tìm thầy" của FA trong những ngày này. Ai thích hợp để huấn luyện đội Anh? Câu hỏi đã khá hơn một tí, nhưng chắc cũng vô nghĩa, vì "người thích hợp nhất" chính là người đã thất bại - HLV Hodgson. Greg Dyke - nhân vật vừa thôi giữ chức chủ tịch FA hỏi ngược báo chí, và hỏi ngược chính các quan chức FA: "Tại sao cứ chọn người này hoặc người khác? Tại sao không hỏi ngược lại, rằng đã chắc gì có ai muốn huấn luyện đội tuyển Anh?".
HLV Roy Hodgson đã gây thất vọng khi dẫn dắt đội tuyển Anh
Cũng có thể, những gì đang thực sự diễn ra không hoàn toàn trùng khớp với những gì chúng ta được biết, qua mặt báo. Bóng đá Anh có tính giải trí cao bao nhiêu trên sân cỏ thì cũng cao bấy nhiêu trên mặt báo hoặc trong phòng họp. Dễ có đến 20 cái tên đã được kết nối với ghế HLV trưởng đội Anh, chỉ trong vài ngày qua. Có quan chức FA dự trù tình huống xấu nhất: phải mất cả năm để chọn xong người dẫn dắt "tam sư", dù khi chọn xong thì người ta cũng không biết nên đặt ra chỉ tiêu gì cho người được chọn. Có cả giải pháp trả lương "theo thành tích". Thậm chí có cả lập luận: cứ phải cải tổ FA, sau đó việc chọn HLV trưởng cho ĐTQG mới có giá trị. Đầy đủ bi hài!
Có bao nhiêu người chứng minh một cách thuyết phục, rằng Glenn Hoddle là một HLV giỏi, thì cũng có bấy nhiêu người cho rằng cái giỏi thuộc về 20 năm trước của Hoddle sẽ chẳng có giá trị gì. Sao không khai quật... Ngài Alf Ramsey, hoặc Walter Winterbottom? Với Arsene Wenger, phe phản biện cho rằng nên chờ đến khi Arsenal vô địch EPL lần nữa, để chứng tỏ ông chưa hết thời. Chẳng thà rước Wenger từ khoảng hơn chục năm trước. Với Eddie Howe, người ta chỉ cần viết trại thành Eddie Who! Vấn đề là ở chỗ, họ đều là ứng cử viên đã được bàn đến... một cách nghiêm túc!
"Người thích hợp nhất" đã thất bại
Hãy trở lại thời điểm 2012, khi FA chọn Roy Hodgson dẫn dắt "tam sư". Harry Redknapp mới là ứng cử viên sáng giá nhất ở thời điểm ấy. Nhưng FA chọn Hodgson thì ông này thích hợp hơn. Vì sao thích hợp? Hodgson thuộc mẫu "nhà sư phạm bóng đá", chuyên trị lý thuyết và bài bản chiến thuật. Ông thích hợp với việc dẫn dắt một đội bóng không có hoặc có rất ít tài năng, dùng chiến thuật để khỏa lấp tài năng cá nhân. Đường hướng có vẻ hay, nhưng khi Hodgson thất bại trên thực tế thì đấy lại là chuyện khác.
Tất nhiên, FA hồi năm 2012 khác với FA bây giờ, nên quan điểm chọn HLV của đội tuyển Anh bây giờ cũng không nhất thiết phải như trước (hướng đến "người thích hợp" thay vì "người xuất sắc") nữa. Câu chuyện về Roy Hodgson chỉ nhắc lại một điều: từ 4 năm trước, FA đã nhìn nhận Anh là đội tuyển tầm thường về mặt tài năng rồi. Lương HLV trưởng đội tuyển Anh xưa nay khi nào cũng thuộc loại cao nhất thế giới. Bây giờ, khi đội tuyển Anh đã yếu hơn, xác suất thành công thấp hơn, áp lực tăng lên, thì các HLV lọt vào danh sách phỏng vấn của FA có quyền đề nghị lương... cao hơn nữa.
Chuyện càng vui nhộn là vì thế. Về mặt kết quả, có thể nói chắc: còn phải đợi lâu để biết, rút cuộc thì ai sẽ là tân HLV trưởng đội Anh. Hiện thời chỉ mới là vòng... tranh cãi. Thành phần tranh cãi rôm rả nhất (báo chí) thì không liên quan gì đến thành phần làm việc (FA). Thậm chí, những nội dung tranh cãi trên mặt báo cũng chưa chắc đã liên quan đến công việc thực sự của các quan chức FA. Người ta mổ xẻ ưu nhược điểm của Laurent Blanc hoặc Arsene Wenger và so sánh với các ứng viên "bản địa" như Sam Allardyce hoặc Eddie Howe. Nhưng FA đâu có nói đấy là những HLV đang nằm trong vòng chọn lựa của họ. Trong những vấn đề như vậy, có một địa chỉ luôn đáng tham khảo: thị trường cá cược. Theo các biểu giá cá cược, ứng cử viên "nặng ký" nhất hiện nay là Juergen Klinsmann - người Đức, đang huấn luyện đội Mỹ!
Kỳ này, sẽ hướng tới "người giỏi nhất"?
Như đã nêu, FA từng chọn Hogson vì đấy là người thích hợp, nhưng cách chọn ấy đã dẫn đến thất bại. Vậy bây giờ, FA nên chọn một HLV xuất sắc nhất có thể? Có tin cho rằng FA đã thống nhất một vài tiêu chuẩn ban đầu: HLV đội Anh phải nói lưu loát tiếng Anh và rành rẽ giải Premier League. Điều này có nghĩa là FA đã tính đến các HLV nước ngoài. Báo chí lập tức đề cử Juergen Klinsmann, Manuel Pellegrini, Roberto Martinez, Laurent Blanc, Juergen Klinsmann và Guus Hiddink.
Sam Allardyce và Juergen Klinsmann là hai ứng viên sáng giá cho chức HLV đội tuyển Anh
Tất nhiên, họ đều không thể nào hơn Sam Allardyce về chuyện nói rành tiếng Anh và hiểu rõ Premier League. Vậy nên, Allardyce vẫn là một ứng cử viên sáng giá, và có lẽ là sáng giá nhất trong hàng ngũ HLV "nội". Đến đây, có lẽ cũng nên bàn sơ một điều: HLV bản xứ trong làng bóng Anh đi đâu hết rồi? Ở Premier League, hiếm khi có được nhiều hơn 5 đội dùng HLV người Anh. Ở thời điểm khai mạc mùa trước, ngoài Allardyce chỉ có Alan Pardew và Eddie Howe. Cầu thủ giỏi đã ít, HLV giỏi mà quê hương bóng đá sản sinh được trong thời buổi này lại càng khan hiếm.
Euro 2016 vừa qua cho thấy rất rõ vai trò của HLV trưởng ở các giải đấu lớn bây giờ. Antonio Conte từng nói thẳng khi ông nhận ghế HLV trưởng Italia: "Khi có chiến thuật hợp lý, có sự nhuần nhuyễn, ăn ý trong cách chơi, các cầu thủ tầm thường về tài năng sẽ có thêm thời gian và không gian để xử lý kỹ thuật và họ trở nên ngang hàng với các đối thủ vốn có đẳng cấp kỹ thuật cao hơn". Conte "dám" nhận một Azzurri quá tầm thường về mặt tài năng hồi năm 2014 là vì lẽ ấy. Dù sao đi nữa, Conte đã hiểu quá rõ các cầu thủ Italia. HLV nước ngoài có thể hiểu rõ Premier League, nhưng họ có hiểu rõ các tuyển thủ Anh, nhưng Conte hiểu cầu thủ Italia?
Thật ra, FA cũng chưa chắc đã hiểu họ đang muốn gì (tức nên theo quan điểm gì). Quan chức ra đi thì chỉ trích và kêu gọi cải tổ những người còn ở lại. Quan chức trước đây thì chỉ trích người vừa ra đi. Bình thường, sẽ chẳng có gì đáng bàn khi một đội tuyển bất kỳ chọn HLV mới, sau khi khép lại một giải lớn. Đằng này, chuyện của người Anh được cả thế giới hào hứng theo dõi vì đấy cũng chính là câu chuyện của cả nền bóng đá Anh nổi tiếng.
VÀI ỨNG CỬ VIÊN THẾ CHỖ HODGSON, THEO... THỊ TRƯỜNG CÁ CƯỢC
Juergen Klinsmann (Đức, đang huấn luyện đội Mỹ, tỷ lệ cược 7-2)
Glenn Hoddle (Anh, đang rảnh rỗi, tỷ lệ cược 11-2)
Sam Allardyce (Anh, đang huấn luyện Sunderland, tỷ lệ cược 8-1)
Laurent Blanc (Pháp, đang rảnh rỗi, tỷ lệ cược 12-1)
Eddie Howe (Anh, đang huấn luyện Bournemouth, tỷ lệ cược 12-1)
Arsene Wenger (Pháp, đang huấn luyện Arsenal, tỷ lệ cược 12-1)
Alan Pardew (Anh, đang huấn luyện Crystal Palace, tỷ lệ cược 20-1)
Claudio Ranieri (Italia, đang huấn luyện Leicester, tỷ lệ cược 25-1)
Slaven Bilic (Croatia, đang huấn luyện West Ham, tỷ lệ cược 33-1)
David Moyes (Scotland, đang rảnh rỗi, tỷ lệ cược 40-1)
